grudzień, 2014

Na portalu triathlonowym –  Akademia Triathlonu – ukazał się komentarz jednego z naszych Klientów.

Ponieważ jest krytyczny, pozwoliłem sobie odnieść się do jego treści.  Ponieważ w komentarzach w AT nie ma możliwości umieszczenia zdjęć i raportów, merytoryczną część odpowiedzi umieszczam na naszym blogu.

Teraz tylko kilka uwag dotyczących tej konkretnej sesji:

…Ponieważ Klient zamierzał kupić rower czasowy , a rozważał wstępnie zakup Cervelo P5 lub Treka Speed Concept, zrobiliśmy bike fitting na urządzeniu Retul Muve. Rower został ustawiony w oparciu o dane komfortowego roweru, jakim jest Cervelo P3. Ponieważ konieczne było dokonanie wstępnych ustawień , skorzystałem z dwóch podstawowych informacji dotyczących wielkości ramy:  „stack” (odległość w pionie od osi suportu do środka górnej krawędzi główki ramy- jest to wysokość przedniego trójkata) i „reach” (odległość  w poziomie od osi suportu do środka górnej krawędzi główki ramy – jest to długość przedniego trójkąta),  podawanych przez większość producentów.  Retul Muve został wyposażony w przystawki czasowe Profile Design T2+ oraz siodło anatomiczne ISM Prologue (najwygodniejsze , po kolejnych próbach, okazało się jednak siodło ISM Road). W wyniku zmian, które dzięki systemowi przekładni ślimakowych są bardzo szybkie i precyzyjne, została ustawiona wygodna pozycja. Końcowym etapem było przeskanowanie roweru (zapisanie ustawień) i wykonanie raportu. Właśnie ten raport jest dokumentem, który służy do dobrania odpowiedniego roweru.

Raport Cervelo P3

W przypadku pana AS, który podał interesujące go modele, przy pomocy programu Retul Frame Finder przygotowałem,  oprócz Cervelo P3, również  symulacje ustawień dla rowerów Trek 7,5, Scott Plasma i Argon E112 /E116.

Raport Trek 7,5 rozmiar LG Raport Argon 112_116 rozmiar L Raprort Scott Plasma 20 rozmiar 56

Mimo, że raporty Retula podają  precyzyjnie wiele danych, pewne różnice w ustawieniu rzeczywistego roweru na pewno wystąpią (chyba, że mamy bardzo zbliżoną specyfikację: siodło, kierownicę, przystawki). Wspominałem o siodle: ISM Road ma „nos” krótszy o około 5 cm, a więc odległość od osi suportu do przodu siodła może się różnić nawet o 50 mm. Jeżeli tradycyjne siodło ustawimy w takiej samej odległości od BB, jak  anatomiczne (wykorzystane w ustawianiu pozycji) to wszystkie pozostałe dane mogą zostać zaburzone. Podobnie z kierownicą i przystawkami czasowymi. Autor komentarza pisze o bezsensowych wynikach: odległość od osi suportu do przedniej krawędzi armpadów (podłokietników) jest mniejsza, niż „reach” ramy (odległość od osi suportu do środka górnej krawędzi główki ramy). Według pana AS oznacza to, że rower nie ma mostka. Jeżeli spojrzymy na opis komponentów w raporcie Retula, to widać, że do fittingu użyłem bardzo popularnych przystawek Profile Design T2+. Podłokietniki mocowane są na rurkach i w związku z tym cofnięte w stosunku do osi kierownicy. Jak widać na zdjęciu, jest to sytuacja całkowicie normalna w przypadku tego rodzaju przystawek.

Dla programu Frame Finder,  czy też osoby przygotowującej rower, w przypadku rowerów czasowych  istotne są punkty podparcia przedramion, a nie oś kierownicy.

Więcej przykładów raportów, jak czytać dane podawane przez producentów rowerów i sugestie dotyczące wykorzystania RETUL MUVE i RETUL FRAME FINDER przygotuję wkrótce w formie oddzielnego artykułu.

Proszę o  uwagi, które mogą wzbogacić treść opracowania.

Na prośbę portali i magazynów przygotowujemy  artykuły dotyczące optymalizacji pozycji na rowerze (bke fittingu). Mamy przyjemność zaprezentować jeden z nich, opublikowany w pierwszym numerze TRITOUR MAGAZINE.

Bike fitting

Bike fitting  staje się obecnie, ze względu na rosnące zainteresowanie kolarstwem   i Triathlonem, coraz bardziej popularny.  Niektórzy kolarze decydują sią na optymalizację  pozycji na rowerze – bo tym jest właśnie bike fitting – ponieważ odczuwają w czasie jazdy ból lub dyskomfort.  Inni  oczekują, oprócz wygody, również poprawy efektywności : nie chcą tracić cennych sekund  lub „watów” z powodu źle ustawionej pozycji.

Kolejną  przyczyną  coraz większego zainteresowania bike fittingiem jest rosnąca  średnia wieku osób trenujących kolarstwo lub Triathlon.  Komfort na rowerze jest dla nich obecnie bardziej istotny,  niż gdy mieli 20 lat i ścigali się, nie zwracając uwagi na niewygodę.

Wygodna pozycja na rowerze jest do osiągnięcia jedynie wówczas, gdy jesteśmy „ kompatybilni” z naszym rowerem.  To zestrojenie z rowerem można osiągnąć poprzez poprawę warunków fizycznych (gibkość, siła) i dopasowanie roweru. Nasze ciało możemy zaadoptować do roweru jedynie poprzez odpowiedni trening rozciągający lub wzmacniający (np. mięśnie grzbietu), dzięki  któremu przygotujemy się do długich jazd na rowerze.

Natomiast przystosowanie sprzętu może być osiągnięte  na wiele sposób, np : poprzez właściwy dobór  ramy i komponentów, zmianę położenia siodła (przód-tył, góra-dół, pochylenie)  lub kierownicy (długość i kąt nachylenia mostka, szerokość i kształt ) , długość ramion korbowodu.

Ponieważ zdecydowanie łatwiej dokonać zmian w rowerze, niż  uzyskać dużą gibkość i wzmocnić nasze mięśnie, w czasie optymalizacji pozycji na rowerze dopasowuje się rower do potrzeb i możliwości fizycznych konkretnego kolarza. Każdy z nas jest inny, a więc wymaga indywidualnie dobranego  sprzętu.  Inaczej będzie  przygotowany rower osoby, która ma długie nogi i krótki tułów niż tej o krótkich nogach i długim korpusie; innych ustawień (lub nawet ramy) będzie potrzebował młody, bardzo sprawny zawodnik niż zaczynający przygodę z Triathlonem, mający nadwagę pięćdziesięciolatek.

Ponieważ coraz większa liczba jeżdżących na rowerze decyduje się na bike fitting,  na rynku pojawia się coraz więcej  systemów i urządzeń służących do optymalizacji pozycji na rowerze.

Wszystkie pozornie oferują to samo, dlatego warto wspomnieć o elementach, które mają wpływ na właściwy przebieg procesu ustawiania pozycji na rowerze:

Bike fitting musi być poprzedzony wywiadem

– Specjalista powinien dokonać  wstępnej oceny fizycznych parametrów rowerzysty i wysłuchać  uwag  na temat obciążeń treningowych , wcześniejszych kontuzji, ewentualnego dyskomfortu czy bólu oraz każdego innego problemu, który klient chciałby rozwiązać przy pomocy bike fittingu. Dopiero kiedy  ten etap jest zakończony,  zaczyna się właściwy proces dostosowywania pozycji.

Proces dopasowywania pozycji musi być dynamiczny

Większość specjalistów od  ustawiania pozycji na rowerze przeprowadza optymalizację w pozycji statycznej. Wynika to z faktu, że tradycyjne narzędzia:  taśma miernicza, goniometr czy aparat nie pozwalają na dokładne pomiary w trakcie pedałowania. Przy użyciu np. technologii „motion capture”, można nagrać  pozycję kolarza w czasie wysiłku, dzięki czemu tworzony jest realistyczny obraz ruchu ( taki jak w normalnych warunkach na szosie czy w terenie).

Pomiary muszą być dokładne

Pomiary przeprowadzane przy użyciu tradycyjnych narzędzi mają jedną rzecz wspólną. Są podatne na ludzki błąd, dlatego mogą być bardzo niedokładne, a nawet najmniejsza niedokładność w czasie ustawiania pozycji może drastycznie zmienić samopoczucie kolarza w trakcie późniejszej jazdy na rowerze. Skala błędu nowoczesnych systemów wynosi mniej niż milimetr, co pozwala na zebranie obiektywnych danych, które mogą zostać użyte przez specjalistę do idealnego dopasowania biomechanicznego.

Biomechanika jest najłatwiejsza do ocenienia w trzech wymiarach

Dane pozyskane w tradycyjnym dwuwymiarowym ustawieniu są ograniczone, ponieważ specjalista może obserwować tylko jedną stronę w danym czasie, a każda ze stron jest niezależnym  punktem  odniesienia. W celu przeprowadzenia jak najlepszego dopasowania, „fitter” musi brać pod uwagę,  że przednia oraz boczne strony są współzależnymi punktami odniesienia. Innymi słowy: przód oraz boki kolarza muszą być obserwowane trójwymiarowo, aby  dostrzec,  jak wszystkie ruchy wpływają na ciało sportowca.

Każdy, kto zastanawia się, czy  wykonać bike fitting, powinien odpowiedzieć  sobie na następujące pytania:

– czy odczuwam niewygodę w czasie jazdy na rowerze

–  czy czuję ból kolan, bioder, dolnej części pleców, szyi, drętwienie  stóp i dłoni

– czy mam wrażenie, że moja  pozycja jest niestabilna, szczególnie w czasie zjazdów i pokonywania zakrętów

– czy unikam  jazdy w dolnym chwycie, a przez większość czasu trzymam dłonie na górnej części kierownicy, a nie na obudowie klamkomanetek

–  czy przesuwam się  nieustannie na siodle próbując znaleźć  mniej bolesną pozycję

– czy na podjazdach unikam siedzenia na siodle

Jeżeli odpowiedź choćby nawet jedno z powyższych pytań  jest twierdząca, z całą pewnością bike fitting jest wskazany.